Jeśli jesteś ocenianym pracownikiem i właśnie usłyszałeś, że w Twoim zakładzie ma funkcjonować formalna ocena pracownika, to na pewno masz dużo pytań i wątpliwości związanych z tym procesem. Rozmawiając z ocenianymi zauważyliśmy klika typowych obaw, na które oceniani pracownicy zwracają uwagę. Zapraszam do zapoznania się z tymi wątpliwościami i sprawdzenia, czy faktycznie są to uzasadnione obawy czy też nie.
Formalna ocena pracownika – wątpliwości/obawy ocenianych
Gdy wdrażana jest ocena pracownika to najczęstszą obawą ze strony ocenianych jest kwestia: czy to się wiąże ze zwolnieniami, czy nie stracę pracy (szczególnie, gdy mam mało sukcesów)?
Ta obawa pojawiała się i w czasach, gdy ocena pracownika była dla polskich firm nowością (początek lat 90-tych), jak i obecnie, gdy wiedza wśród osób ocenianych o tych systemach jest duża. Jednak, gdy zaczyna dotyczyć to mojej organizacji – warto upewnić się jak to wygląda w praktyce.
Odpowiadając więc na to pytanie: okresowa ocena pracownika, której celem jest rozwój pracowników i podniesienie jakości pracy nie jest narzędziem do zwalniania pracowników. Oznacza to, że pojedyncza ocena roczna, a tym bardziej pierwsza ocena pracownika nie służy do zwalniania. Przez 20 lat zajmowania się formalną oceną pracownika tylko raz (i to na samym początku) słyszałam o sklepie, który po pierwszej ocenie dokonała zwolnień (osoby, które uzyskały najniższe oceny zostały zwolnione). W efekcie system ocen w tej organizacji przestał funkcjonować – stracił wiarygodność. Czyli tak naprawdę można mówić tu tylko i wyłącznie o stratach: atmosfera pracy się znacznie pogorszyła, pracownicy negatywnie reagowali na różnego typu zmiany (obawiając się, że znowu coś zostanie wykorzystane przeciwko nim). W efekcie w tej organizacji długo musiano odbudowywać zaufanie pracowników do wdrażanych narzędzi zarządzania.
I to jest jedna strona medalu dotyczą zagadnienia ocena pracownika a zwolnienie. Z drugiej strony jest to narzędzie, które pokazuje ocenę pracy i postępy lub ich brak w ocenianych okresach. Czyli wyobraźmy sobie taką sytuację: pracownik otrzymuje bardzo niską ocenę, szef daje mu czas na poprawę, ustalają wspólnie co ma się zmienić, itd. I niestety nie ma poprawy – pracownik w dalszym ciągu pracuje źle. I w takiej sytuacji ocena pracownika może być powodem zwolnienia. Tylko zobaczmy jak ten mechanizm działa: niska ocena to ostrzeżenie dla pracownika, ale też dzięki temu, że funkcjonuje formalna ocena pracownika, wie on jakie są następne kroki, na co może liczyć ze strony swojego przełożonego oraz jakie są jego prawa (np. procedura odwoławcza). To wszystko bowiem zapisane jest w regulaminie oceny. Można więc powiedzieć, że dzięki formalizacji procesu oceny nie jest zaskakiwany – wie, że jest źle i jakie mogą być tego konsekwencje.